Choroby alergiczne to schorzenia polegające na wyzwalaniu charakterystycznych objawów pod wpływem oddziaływania konkretnego bodźca. Jednym z czynników uczulających może być promieniowanie słoneczne. Czym się objawia alergia na słońce? Czy nadwrażliwość organizmu na promienie słońca jest możliwa do opanowania?
Czym jest alergia na słońce?
Nietrudno domyślić się, że nadwrażliwość na słońce to nic innego, jak skórna reakcja uczuleniowa, która następuje wskutek oddziaływania promieniowania słonecznego. Dokładna etiologia tej alergii nie jest poznana, ale wedle aktualnego stanu wiedzy przyjmuje się teorię, w której promienie słońca powodują modyfikację substancji aktywującej odpowiedź immunologiczną ze strony układu odpornościowego. Słońce jako alergen wyzwala widoczne, uciążliwe i nieestetyczne zmiany dermalne.
Jakie są objawy alergii na słońce?
Oddziaływanie promieniowania słonecznego prowadzi do tzw. polimorficznej erupcji cieplnej. Zjawisko to oznacza wielopostaciowość alergii na słońce – pod wpływem światła może dojść do rozwoju kilku odmiennych typów wysypek, które rozwijają się pod wpływem promieni UV. Alergia na słońce może przybierać postać:
- drobnych, czerwonych i uciążliwie swędzących wyprysków,
- czerwonych krostek, które są skupione podobnie jak na tarczy strzelniczej,
- pęcherzyków transformujących się do suchych i zaczerwienionych bruzd przypominających egzemy.
Erupcja fotoalergiczna ma to do siebie, że rozwija się również na tych obszarach ciała, które nie mają bezpośredniego kontaktu ze światłem słonecznym! To także przykład opóźnionej reakcji nadwrażliwości, więc symptomy mogą pojawić się nawet po dwóch dniach od ekspozycji skóry na promieniowanie słoneczne. Alergia na światło może też mieć postać fotodermatozy, świądu słonecznego bądź pokrzywki słonecznej.
Uczulenie na słońce przeważnie wyzwala zmiany skórne na powierzchni szyi, klatki piersiowej, ramion, barków, ud i podudzi. Znacznie rzadziej wyzwala wykwity w obrębie skóry twarzy i na ustach – w tym obszarze zazwyczaj rozwija się świąd słoneczny.
Przyczyny alergii na słońce
Dokładny mechanizm powstawania reakcji uczuleniowej nie jest znany, ale specjaliści wskazują na grupę czynników zwiększających predyspozycję do występowania alergii. Zjawisko fotouczulenia jest znacznie częściej spotykane u:
- osób o wyjątkowo jasnej karnacji
- kobiet między 15. a 35. rokiem życia
- osób spokrewnionych z fotoalergikami
- pacjentów w trakcie leczenia antybiotykami tetracyklinowymi
Warto też dodać, że osoby z alergią na słońce muszą bezwzględnie unikać preparatów zaliczanych do grona fotosensybilizatorów. Fotouczulacze to m.in. niesteroidowe leki przeciwzapalne stosowane miejscowo czy ziele dziurawca zwyczajnego.
Jak sobie radzić z alergią na słońce?
Przeciwdziałanie fotouczuleniu bazuje w głównej mierze na profilaktyce. Zapobieganie reakcjom alergicznym jest najskuteczniejszym sposobem, aby uniknąć rozwoju nieestetycznych zmian skórnych. W tym celu specjaliści rekomendują rezygnację z przebywania na zewnątrz w czasie najsilniejszej emisji promieniowania (tj. między 12:00 a 16:00), noszenie ochronnej odzieży i stosowanie odpowiednich kosmetyków ochronnych. Kremy powinny odznaczać się wysokim współczynnikiem SPF (50+) oraz zapewniać szerokie spektrum filtrów UVB i UVA. Preparaty kosmetyczne muszą być dostosowane do skóry alergicznej – oznacza to, że maści, żele i kremy ochronne nie mogą zawierać komponentów, które spotęgują szansę występowania reakcji uczuleniowej.
Bibliografia:
- Śpiewak R. „Photoallergies.” Advances in Dermatology and Allergology 2009, 26(5): 347-349.
- Wojas-Pec A., Jaworek AK., Rajzer L. „Choroby skóry zwiazane z działaniem promieniowania słonecznego – przegląd wybranych zagadnień.” Family Medicine & Primary Care Review 2007, 9(1): 131-135.
- https://www.nhs.uk/conditions/polymorphic-light-eruption/
