Alergia stanowi podłoże wielu uciążliwych objawów, które prowadzą do utrudnienia codziennego funkcjonowania. Specjaliści rekomendują alergikom wykorzystanie odczulania – przypuszczalnie jednej z najbardziej skutecznych metod radzenia sobie z tym problemem.
Co to jest odczulanie?
Objawy reakcji alergicznej stanowią przyczynę dużego dyskomfortu. Nadmierne łzawienie oczu, wysypka i inne zmiany skórne, kichanie, wodnisty katar lub zatkany nos, uczucie spuchniętego i swędzącego gardła, to zaledwie część następstw wynikających z kontaktu osoby uczulonej z alergenem. Dotychczasowym sposobem na walkę z alergią było ograniczenie szans na obecność czynnika uczulającego w codziennym życiu. O ile w przypadku alergii pokarmowych jest to wykonalne (m.in. przez ułożenie odpowiedniej diety i wykluczenie określonych produktów spożywczych), to w niektórych przypadkach wydaje się wręcz niemożliwe (np. roztocza znajdujące się w kurzu, czy metale stanowiące składnik biżuterii).
Odczulanie to leczenie polegające na swoistej immunoterapii alergenowej, która ma za zadanie zmienić przebieg reakcji uczuleniowej. Na ten moment jest to jedyna forma terapii alergii o charakterze przyczynowym. Istota odczulania polega na stopniowym podawaniu pacjentom alergenów – początkowo w niewielkiej ilości, które z czasem ulegają zwiększeniu. Regularne zastrzyki powodują stopniową adaptację organizmu, co jest związane ze zmniejszeniem wrażliwości ustroju na niekorzystny czynnik wywołujący reakcję uczuleniową.
Od czego zacząć odczulanie?
Punktem wyjścia jest wykonanie testów alergicznych, które umożliwią dokładne określenie przyczyny występowania reakcji uczuleniowej. W tym celu rekomendowane są testy skórne bądź próby z surowicy krwi – należy jednak pamiętać, że pozytywny wynik testów nie stanowi jednoznacznego potwierdzenia występowania alergii. Niejednokrotnie alergen może powodować uczulenie, ale bez występowania objawów, co w żadnym stopniu nie rzutuje na jakości życia pacjenta.
Kto powinien zdecydować się na odczulanie?
Leczenie za pomocą immunoterapii alergenowej jest skierowanie głównie do osób z ciężkimi alergiami. Do tej grupy należy zaliczyć alergików, u których farmakoterapia nie przynosi wartościowych rezultatów, a wyeliminowanie alergenów z codziennego życia jest praktycznie niemożliwe. Stąd pacjentami wykonującymi odczulanie są osoby mające problemy z powodu kurzu, roztoczy, czy alergii kontaktowej rzutującej na życiu zawodowym (np. pielęgniarki uczulone na lateks). Ponadto odczulanie jest rekomendowane osobom narażonym na jad owadów błonkoskrzydłowych (tj. pszczół, os, mrówek) – w ich przypadku istnieje duże ryzyko zagrożenia życia z uwagi na występowanie wstrząsu anafilaktycznego.
Niemniej jednak wszystkie alergeny mogą zostać poddane odczulaniu.
Odczulanie – przeciwwskazania
Choć immunoterapia alergenowa jest bezpieczną metodą leczenia alergii, to jednak nie sprawdzi się w każdym przypadku. Osoby cierpiące z powodu niektórych chorób nie powinny decydować się odczulanie. Takimi schorzeniami są:
- POChP
- cukrzyca
- dusznica bolesna
- nowotwory złośliwe
- nadciśnienie tętnicze
- nadczynność tarczycy
- choroby sercowo-naczyniowe
Czy odczulanie jest bezpieczne?
Tak, ale warto pamiętać, że terapia bazuje na podawaniu organizmowi szkodliwego alergenu. W związku z tym po przeprowadzonym odczulaniu należy przez około 30 minut pozostać w gabinecie – istnieje bowiem ryzyko występowania wstrząsu anafilaktycznego. Dlatego też alergolog powinien obserwować zachowanie pacjenta i w razie potrzeby natychmiast zareagować.
Bibliografia
- Buczyłko K., et al. „Porównanie klinicznej skuteczności całorocznego i przedsezonowego odczulania na pyłki traw preparatem Catalet T.” Alergia Astma Immunologia 2000 5(3): 183-187.
- Bousquet J., et al. „Immunoterapia alergenami: szczepionki terapeutyczne w chorobach alergicznych. Cz. I. Stanowisko Światowej Organizacji Zdrowia” Alergia Astma Immunologia 2000 5(1): 7-30.
